ΕΝΩΣΗ ΙΑΤΡΩΝ Ε.Σ.Υ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ: Απολογισμός 1ης αποστολής της ΕΓΕΣΥ Κέρκυρας στη Σκάλα Συκαμιάς στη Μυτιλήνη για βοήθεια στους πρόσφυγες.

Κέρκυρα 29/11/2015

Φωτογραφία Δημήτρης Κυριακόπουλος

Γεγονότα:

Η αποστολή είχε αρκετές δυσκολίες καθώς πέραν της αποστάσεως και της δυσκολίας στη μετακίνηση στην περιοχή υπάρχει πλήρης απουσία δομών υποστήριξης στους ανθρώπους αυτούς από την Ελληνική πολιτεία.

Όλα έχουν αφεθεί σε εθελοντές και ΜΚΟ που δρουν υπό την αιγίδα του οργανισμού ηνωμένων εθνών (ΟΗΕ), ο οποίος έχει στήσει μια δομή υποδοχής στα 2 χλμ από την παραλία.

Η παραλία της Σκάλας Συκαμιάς μέχρι τον Μόλυβο (11χλμ περίπου) είναι μια βραχώδης περιοχή όπου καθημερινά φτάνουν 1000-3000 άτομα, ακόμα και μέσα στο βράδυ. Σε αυτή την παραλία δρούνε διάφορες ΜΚΟ από το εξωτερικό που έχουν στήσει σκηνές και κοντέινερ για την πρώτη βοήθεια σε όσους φτάνουν.

Η μεγαλύτερη δομή υποδοχής στην παραλία αυτή είναι η δομή του “πλατάνου” η οποία είναι και η μοναδική που δεν ελέγχεται από καμία ΜΚΟ και δρα με τη διαδικασία της αυτοοργάνωσης και οριζόντιας λήψης αποφάσεων. Έχει την πιο πλήρη οργάνωση (ρουχισμός/κουζίνα/ιατρική περίθαλψη/βοήθεια με σκάφος για προσέγγιση και επείγοντα περιστατικά/μεταφορά των προσφύγων στη συνέχεια με αυτοκίνητα στο stage 2 του ΟΗΕ που όπως προαναφέρθηκε απέχει 2 χλμ σε έντονα ανηφορικό δρόμο), αλλά και την καλύτερη στελέχωση με εθελοντές (κυρίως Έλληνες). Η δομή αυτή στήθηκε μετά από ανοιχτό κάλεσμα της ΜΚΟ ”αγκαλιά” του παπά-Στρατή στην οποία ανταποκρίθηκε η δομή αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που δημιουργήθηκε στο πεδίο του Άρεως στην Αθήνα μετά τις πρώτες αφίξεις μεταναστών φέτος το καλοκαίρι που είχαν εγκατασταθεί προσωρινά εκεί.

Στη δομή του πλατάνου ενεργοποιηθήκαμε οι 2 γιατροί της πρώτης αποστολής της ΕΓΕΣΥΚ παρέχοντας βοήθεια κατά την άφιξη των φουσκωτών με τους πρόσφυγες πάνω στην παραλία, αλλά και στη συνέχεια στο χώρο της δομής του πλατάνου για τα σοβαρότερα περιστατικά. Βρισκόμασταν σε επικοινωνία επίσης με μια ακόμα δομή που έχει στηθεί εθελοντικά στο ΠΙ της περιοχής από εθελοντές της ένωσης νοσοκομειακών γιατρών Αχαΐας και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μονάδα αυξημένης φροντίδας για σοβαρά περιστατικά.

Τις πρώτες 2 ημέρες λόγω του δυτικού αέρα δεν είχαμε αφίξεις προσφύγων, όμως από την 3^η ημέρα της αποστολή είχαμε ιδιαίτερα αυξημένες ροές. Με περίπου 2500 αφίξεις την ημέρα τα περιστατικά που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν από απλές υποθερμίες μέχρι ιδιαίτερα σοβαρά περιστατικά που χρειάστηκαν διακομιδής στο νοσοκομείο. Σε κάθε βάρκα που έφτανε με περίπου 60-80 άτομα, 3-5 άτομα χρειαζόταν ιατρική βοήθεια ενώ τα παιδία (με ηλικίες ακόμα και 20ημερων), χρειαζόταν όλα βοήθεια καθώς ήταν όλα μουσκεμένα για διάστημα μεγαλύτερο του 2ωρου που διαρκεί ο διάπλους καθώς κάθονται συνήθως στο εσωτερικό της βάρκας που είναι πλημμυρισμένο.

Στο σημείο αυτό να τονίσουμε τη συμβολή των γιατρών χωρίς σύνορα (MSF) που στελέχωσαν από τις 24/11, την παραλία με 3 πλήρως εξοπλισμένα ασθενοφόρα (μίσθωση από ιδιωτική εταιρία), επανδρωμένα και με γιατρό, που είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς το νοσοκομείο απέχει 55χλμ άσχημου δρόμου από την παραλία που δρούσαμε.

Διαπιστώσεις:

1) Υπάρχει πλήρης ανυπαρξία κρατικής δομής, ή κρατικών φορέων στην περιοχή. Παρότι θα μπορούσε, το κράτος δεν παρέχει ιατρική φροντίδα στους πρόσφυγες. Εάν υπήρχε έλλειψη των αλληλέγγυων ανθρώπων που φτάνουν στην παραλία από κάθε άκρη του πλανήτη, θα είχαμε νεκρούς ακόμα και μετά την άφιξη στη στεριά. Η δουλειά όλων των ανθρώπων στην παραλία είναι σημαντική, ξεκινώντας πρώτα από την ασφάλεια στην προσέγγιση που έχουν αναλάβει 3 διασωστικά σκάφη (2 από ΜΚΟ, 1 από την αυτοοργανωμένη δομή του πλατάνου), καθώς ελλείψει αυτών οι φουσκωτές βάρκες θα έπεφταν στα βράχια με σκίσιμο και πνιγμούς στα 2 μέτρα από την παραλία.

Η διαλογή των περιστατικών στην παραλία από γιατρούς και νοσηλευτές επίσης έχει αφεθεί στα χέρια εθελοντών. Είναι προφανές (όπως και έγινε στα χέρια μας, όταν μια βάρκα μέσα στο σκοτάδι προσέγγισε μια κοντινή παραλία, με μια γυναίκα με κρίση βρογχικού άσθματος που βρεγμένη ως το κόκαλο προσπαθούσε να ανέβει στο stage 2 του ΟΗΕ και είχε ξεμείνει πίσω καθώς αγκομαχούσε), ότι χωρίς αυτή την πρώτη διαλογή κάποιοι άνθρωποι πιθανά δε θα επιβίωναν μετά την άφιξη τους. Αυτό γιατί η δομή του ΟΗΕ βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση που δεν μπορεί να καλυφτεί με τα πόδια από κάποιον άρρωστο, βρεγμένο και εξασθενημένο από την πείνα.

- Είναι αδιανόητο σε τέτοιες συνθήκες το κοντινό ΚΥ να μην στέλνει για εφημερία έναν εκ των 3 γιατρών στο τοπικό ΠΙ.

- Είναι αδιανόητο το τοπικό ΠΙ που έχει στελεχωθεί σε υλικά και monitor από δημόσιο νοσοκομεία και εθελοντικές προσφορές ιδιωτών να λειτουργεί με εθελοντικές προσπάθειες γιατρών από την Αχαΐα και από την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά να διαφημίζεται σε αυτό με τεράστια banner η ΜΚΟ WAHA

- Είναι αδιανόητο να υπάρχουν τόσες στρατιωτικές δομές με οργανωμένα ΚΙΧΝΕ τα οποία να παραμένουν κλειστά σε κουτιά και οι μονάδες να παραμένουν στην ασφάλεια των στρατοπέδων, όταν υπάρχει σε εξέλιξη ανθρωπιστική κρίση.

- Είναι αδιανόητο να μην έχει αυξηθεί η στελέχωση του τοπικού ΕΚΑΒ με ασθενοφόρα και όλες οι διακομιδές (3 περίπου ανά ημέρα τουλάχιστον), να αφήνονται στην τύχη και την εθελοντική κάλυψη από τους ΓΧΣ.

Τα ζητήματα αυτά τέθηκαν σε ενημέρωση σε συνάντηση που είχαμε ως ΕΓΕΣΥΚ την Παρασκευή 27/11 με τον υπουργό υγείας, ώστε να μην υπάρχει κανείς που να δηλώνει στη συνέχεια ότι δεν ήξερε-δε γνώριζε. Ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Τόσο ηθικές, όσο και πολιτικές για την κατάσταση που επικρατεί.

2) Είναι απίστευτη η αλληλεγγύη του κόσμου. Οι ντόπιοι διαθέτουν ακόμα και δωρεάν σε πολλές περιπτώσεις σπίτια και αποθήκες για τη φιλοξενία αλληλέγγυων και τα ρούχα/τρόφιμα/ιατρικά υλικά. Οι αποθήκες έχουν γεμίσει με πράγματα που στέλνονται από όλη την Ελλάδα για τους πρόσφυγες. Είναι ευτύχημα που σε τέτοιες δύσκολες στιγμές υπάρχουν ακόμα άνθρωποι, που καταλαβαίνουν τι πάει να πει προσφυγιά.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί και η βοήθεια που προσφέρεται από εταιρίες ταχυμεταφορών με τη δυνατότητα δωρεάν αποστολών στη δομή του πλατάνου από όλη την Ελλάδα.

3) Είναι φοβερό να βλέπεις ανθρώπους από όλο τον πλανήτη να έχουν έρθει στη σκάλα Συκαμιάς για να στελεχώσουν εθελοντικά όλες τις δομές. Συναντήσαμε γιατρούς και παραϊατρικό προσωπικό από Ελβετία, Ισραήλ, Ην. Βασίλειο, Νοτ. Αφρική, Αυστραλία, ΗΠΑ κοκ. Συναντήσαμε ναυαγοσώστες από Ισπανία, Νορβηγία, Γερμανία καθώς και εθελοντές από κάθε πλευρά του πλανήτη

4) Είναι συγκινητικό να βλέπεις γιατρούς από όλες τις γωνιές της Ελλάδας να έχουν έρθει στη Μυτιλήνη για βοήθεια. Κάποιοι από εμάς με κάλυψη των εξόδων μεταφοράς και τα υπόλοιπα έξοδα από την τσέπη τους, κάποιοι ακόμα βάζοντας και τη μεταφορά από τη τσέπη τους. Συνεργαστήκαμε άψογα με 2 γιατρούς από τη Λάρισα (μια παιδίατρο και μια γενική γιατρό) από το κοινωνικό ιατρείο της πόλης, όλες τις ημέρες της μεγάλης ροής. Συναντήσαμε και ακόμα 2 γιατρούς από τα Γιάννενα που ήρθαν αυτόβουλα στη Μυτιλήνη για προσφορά. Είναι βέβαια σε μας ακατανόητο γιατί δεν είδαμε κανένα γιατρό από τη Μυτιλήνη να προσφέρει εθελοντική εργασία όλες αυτές τις ημέρες που ήμασταν εκεί.

Είναι όμως ταυτόχρονα μεγάλη η ανάγκη για την παρουσία κόσμου και ιατρών στη δομή του πλατάνου στην παραλία. Είναι προφανές ότι παρά τις προσπάθειες υπάρχουν διαστήματα που δεν υπάρχει γιατρός στην παραλία και στο ιατρείο της δομής και πρέπει να υπάρξει περεταίρω ευαισθητοποίηση σε αυτό το κομμάτι από όλους μας.

Είναι ευτύχημα ότι με τις οικονομικές προσφορές αυτές τις ημέρες έπεσε χαλίκι στο χώρο και στήνονται κοντέινερ για το ιατρείο της δομής. Χρειάζεται όμως και κόσμος για να το στελεχώσει…

Η παντελής απουσία του Ελληνικού κράτους έχει αφήσει χώρο δράσης σε κάθε λογής ΜΚΟ. Κάποιες από αυτές είναι γνωστές και έχουν γνωστό και αποδεδειγμένο ιστορικό δράσεων. Κάποιες όμως είναι πλήρως άγνωστες και με αγνώστους σκοπούς. Η συνεργασία όπως ακούγεται της 2^ης ΥΠΕ με τη WAHA που θα καλύπτει τη ΜΑΦ (πρώην ΠΙ) του χωριού της σκάλας, είναι τουλάχιστον ανησυχητική καθώς παίρνει στη διαχείριση της ένα δημόσιο χώρο, που έχει οργανωθεί από κρατικές δομές και εθελοντές. Η συγκεκριμένη ΜΚΟ που δραστηριοποιείται στον τρίτο κόσμο, αλλά εμφανίστηκε ξαφνικά και στη Μυτιλήνη. πέρα από τα διαφημιστικά της, στελεχώνει με πληρωμένους εθελοντές 3 ιατρεία (του Μολύβου, του stage 2 - camp του ΟΗΕ και το ΠΙ της σκάλας Συκαμιάς).

Φωτογραφία Δημήτρης Κυριακόπουλος

Ταυτόχρονα κάποιες ΜΚΟ που δεν πρόλαβαν τη μοιρασιά του ΟΗΕ στις δομές της παραλίας προσπάθησαν να επιβληθούν εκ των υστέρων (όπως το παράδειγμα των Adventis help που έστησαν ιατρείο με ένα λεωφορείο δίπλα στη δομή του πλατάνου, όταν το ιατρείο/τέντα της δομής δεν είχε προσωπικό). Χωρίς καμιά διάθεση περαιτέρω ανάλυσης θα τονίσουμε ότι τα διαφημιστικά banners που κοσμούν πλέον το λεωφορείο-ιατρείο των Adventis help, προσφέρουν πολλαπλά κέρδη στην ΜΚΟ αυτή. Τα παιχνίδια με τις ΜΚΟ είναι πολλά και είναι ευτύχημα που μέσα σε αυτή τη μοιρασιά του ΟΗΕ, υπάρχει στην παραλία η αυοδιαχειριζόμενη δομή του πλατάνου να προσφέρει μια διαφορετική δυνατότητα δράσης για τους εθελοντές και αλληλέγγυους, χωρίς καπελώματα από άγνωστους. Είναι επίσης ευτύχημα ότι η δομή αυτή θα στήσει εκ νέου το ιατρείο σε στεγανή κατασκευή για το χειμώνα με τις προσφορές από όλη την Ελλάδα.

5) Παρά τις αντιξοότητες (δυσκολίες στη μετακίνηση μας λόγω κακοκαιρίας/άφιξη με καθυστέρηση 8 ωρών/ δυσκολία στην εξεύρεση τόπου αξιοπρεπούς διαμονής, τις πρώτες μέρες, πρόωρη αποχώρηση του ενός εκ των δυο συμμετεχόντων στην αποστολή λόγω σοβαρού οικογενειακού προβλήματος την 3^η ημέρα/ δυσκολίες στη καθημερινή δράση λόγω ανοργανωσιάς π.χ. άσχετοι και παραϊατρικό προσωπικό, βελονιστές που το παίζουν γιατροί ελλείψει ελέγχου από τον τοπικό ΙΣ και τις αρχές, δημιουργώντας προβλήματα κατά την ώρα του επείγοντος περιστατικού) και παρά τις απρόβλεπτες επιβαρύνσεις που εξαναγκαστήκαμε να χρεωθούμε ατομικά, η αποστολή ήταν όχι μόνο αναγκαία, αλλά και προσέφερε ουσιαστική βοήθεια σε εκατοντάδες ανθρώπους και ιδιαίτερα σε παιδιά.

Φωτογραφία Δημήτρης Κυριακόπουλος

Είμαστε χαρούμενοι για αυτό και για αυτό το λόγο έτοιμοι να επαναλάβουμε το εγχείρημα με την επόμενη αποστολή της ΕΓΕΣΥΚ στις 5 Δεκεμβρίου παραδίδοντας τη σκυτάλη σε άξιους συναδέρφους (έναν ιδιώτη και ακόμα ένα γενικό ιατρό) προγραμματίζοντας ελπίζουμε και την επόμενη αποστολή μας για τον Γενάρη του επόμενου έτους.

Ευχαριστούμε για το πλήθως επαγγελματικού φωτογραφικού υλικού που προσέφερε ο Δημήτρης Κυριακόπουλος

Για την ΕΓΕΣΥ Κέρκυρας

Τα Μέλη της 1^ης αποστολής

Φοίβος Κακαβίτσας Αντιπρόεδρος ΕΓΕΣΥΚ Γενικός Ιατρός

Σπύρος Ζούπας, ταμίας ΕΓΕΣΥΚ, Γενικός ιατρός